Vaderlandsch A-B boek voor de nederlandsche jeugd.

Amsterdam, W. Holtrop, 1781. [i],[28]-[i],58 pp. Met gegraveerde titelpagina,5 paginagrote en 27 ��nderde paginagrote gravures. Gemarmerd karton. (gebruikt, smoezelig en wat watervlekkig ex.; rugje beschadigd4 bladen hersteld; laatste blad (Vijf vaderlandsche grond-waarheden) ontbreekt) � Het Vaderlandsch A-B boek van filosoof Jan Hendrik Swildens (1746-1809), - "het beste van zijne uitgegevene kleine werkjes" - is ge�nspireerd op het Neues ABC Buch van Christian Felix Weisse. "Voor de prenten had Swildens een hele stoet van bekwame kopergraveurs als L. Brasser, N. van der Meer Jr., C. Bogerts, C. Brouwer, B. de Bakker, J. Condet en de houtgraveur H. Numan gecharterd, die naar Swildens' eigen ontwerp de illustraties vervaardigden. Zo fraai had nog geen Nederlands kinderboek, laat staan een schoolboek, er ooit uitgezien. [..] Het is zonder twijfel een klein monument van onze achttiende-eeuwse Verlichtingspedagogiek." (Buijnsters, 'Traditie en vernieuwing. Nederlandse ABC-boeken uit de achttiende eeuw', in: Jaap ter Linden, Anne de Vries en Dick Welsink, A is een Aapje. Opstellen over ABC-boeken van de vijftiende eeuw tot heden. 1995. pp.54-71 Zie Bibliografie Ned.school- en kinderboeken 38; Bibelebontse Berg p.200-203: "Wat zo op het eerste gezicht slechts een eenvoudig spellingboekje leek, werd in feite het propagandageschrift bij uitstek van de patriottische ideologie." World of Learning 87 voor uitvoerige beschrijving: "Today the book easily belongs to the most interesting early ABC Books, but at the time it only knew a short-lived popularity, as the Dutch Patriotic Revolution was completely defeated in 1787." Ons exemplaar met ander zetsel dan de voorbeelden in De Bibelebontse Berg en in The World of Learning. Beide wijken ook af van het zetsel van het gedigitaliseerde exemplaar op google.books (en de Bibliografie). Daaruit volgt dat in ieder geval voor het alfabet met prentjes drie zetsels gebruikt zijn. kinderboeken